سالگشت بزرگداشت امام خميني و 15 خرداد گرامي باد

به نام خدا

همبستگي اسلامي از نگاه امام خميني ره
إن هذه أمتكم أمه واحده و أنا ربكم فاعبدون

براي پرداختن به بحث وحدت اسلامي از ديدگاه حضرت امام (ره) ذكر دو مقدمه كوتاه براي فراهم كردن زمينه بحث ضروري است.
نخست اينكه اقسام وحدت كدام است و دوم اينكه اركان وحدت چيست.
اما قبل از ورود به بحث نخست بايد بگوييم، مراد از وحدت به معناي لغوي و يا فلسفي و كلامي آن نيست. يعني مراد از وحدت، يكي شدن مذاهب اسلامي نيست، بلكه معناي اصطلاحي آن يعني همبستگي اسلامي و اتحاد و پرهيز از اختلاف و تمسك به مشتركات مذاهب و اتخاذ موضع واحد در برابر دشمنان و همدلي و همفكري و يكرنگي و محبت و صفا و دوستي و برادري اسلامي مدّ نظر است.
وحدت در قرآن كريم در سه مورد به كار رفته است:
1- وحدت بشريت
2- وحدت اديان توحيدي
3- وحدت امت اسلامي
وحدت بشريت
يا أيها الناس انا خلقناكم من ذكر و أنثى و جعلناكم شعوبا و قبائل لتعارفوا إن أكرمكم عند الله أتقيكم [1].
اين آيه اختلافات ظاهري قومي و قبيله اي را به راه درست وحدت سوق مي دهد. وملاك برتري انسانها را تقواي الهي معرفي مي كند. در اين آيه گفته شده است لتعارفوا، لا لتناكروا يعني اين قوميت ها و قبيله هاي مختلف براي اين نيست كه يكديگر را انكار و نفي كنيد. بلكه براي اين است كه يكديگر را بشناسيد و با هم انس پيدا كنيد، الفت داشته باشيد و يكديگر را تحمل كنيد و با ملاك برتري تقوا، همزيستي مسالمت آميز داشته باشيد.

وحدت اديان توحيدي

وحدت پيروان دين هايي كه ريشه آسماني دارند واز طريق پيامبران به وحي متصل هستند و اين همان اسلام به معني اعم است
كه خمير مايه و ريشه اصلي همه اديان توحيدي است و برخورداري از معرفت ديني و الهي و ايمان به خداوند: قل يا اهل الكتاب تعالوا الي كلمه سواء بيننا و بينكم ان لا نعبدوا الا الله ولا نشرك به شيئا [2].
يعني بياييم و به آنچه بين ما مشترك است يعني كلمه مشترك روي بياوريم. (اهل كتاب شامل مسيحيان و يهوديان، پيروان حضرت عيسي و حضرت موسي - علي نبينا و عليهما السلام- است). و آن نكته مشترك اين است كه خداي ما يكي است و همه ما موحد و خدا پرست هستيم.
وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين[3]
حضرت نوح مي گفت : و أمرت أن أكون من المسلمين.[4]
و حضرت ابراهيم نيز مي گفت :
ولا تموتن الا و انتم مسلمون[5]
و به شهادت و گواهي قرآن: ما كان إبراهيم يهوديا ولا نصرا نيا ولكن كان حنيفا مسلما [6]حنيف يعني يكتا پرست.مسلم يعني تسليم خداوند.
بنابراين پيروان اديان الهي در اين اصل مشترك هستند كه التسليم لله، تسليم درگاه الهي باشند، التوحيد لله. ديدگاه توحيدي داشته باشند، العباده لله، خدا را عبادت و پرستش كنند، الإخلاص لله رفتار و گفتار و كردارشان از روي اخلاص باشد. و اين نكات با اتقاكم (تقوي الهي) ارتباط مستقيم دارد. يعني موحد بودن، تسليم در برابر خدا، عبوديت و اخلاص.

وحدت امت اسلام

إن هذه أمتكم أمه واحده و أنا ربكم فاعبدون [7]
همه ما امت اسلام هستيم (موحد و خدا پرستيم) و پيرو يك پيامبر و يك شريعت. مسلمانان همه يك امت هستند ( امه واحده ) كه بايد عبوديت نشانه بارز آنها باشد. تا اين عبوديت موجب شود كه دستور و فرمانهاي قرآن و پيامبر را نصب العين خويش قرار دهند و اين فرمان الهي را عمل كنند كه و اعتصموا بحبل ا… جميعا و لا تفرقوا. همه به حبل متين الهي چنگ بزنيم و متفرق نشويم.
اما اركان وحدت اسلامي چيست ؟
وحدت اسلامي دو ركن اساسي دارد:

1- تمسك به اصول قطعي و مشترك
2- مسئوليت مشترك

ركن اول: تمسك به اصول مشترك
ركن اول و نخستين شرط وحدت، تمسك به اصول است كه به حبل الله تعبيرشده است .يعني قرآن. هيچ مذهب و فرقه اي از مذاهب و فرق اسلامي نسبت به تمسك به اصل دين و مشتركات قطعي آن محكمات و مسلمات قرآني و اسلامي ترديد ندارد.
خدا، قرآن، پيامبرr قبله و معاد و همچنين رعايت اصول اسلامي در سياست، در معاملات، در احكام، در قضاوت، در قصاص و ديات و… كه همه در اين موارد يك نظريه و ديدگاه دارند، اما در فروع و شيوه هاي اجرايي ممكن است برحسب نظر فقهاي مذاهب عمل شود كه اعتقاد هر مذهبي محترم و براي پيروان آن مذاهب پذيرفته شده است.

ركن دوم: مسئوليت مشترك
كساني كه اصول قطعي يك دين را پذيرفته اندو يك امت محسوب مي شوند، مسئوليت مشترك نيز دارند. در برابر رخداد هاي جهان اسلام نمي توانند بي تفاوت باشند. بايد با يكديگر همفكري و همدردي كنند و براي حل مشكلات مشترك جهان اسلام بكوشند.

و به اين حديث شريف ونداي ملكوتي پيامبرr لبيك گويند كه: من اصبح لايهتم بأمور المسلمين فليس بمسلم كسي كه به امور مسلمانان اهتمام ندارد ،مسلمان نيست . شرط مسلمان بودن احساس مسئوليت مشترك و فراتراز احساس عمل و اقدام و اهتمام است.
و در حديث مشابه ديگر: من سمع رجلا ينادي يا للمسلمين فلم يجبه فليس بمسلم هركس بشنود كه مسلماني در گوشه اي از دنيا فرياد برمي آورد اي مسلمانان به داد من برسيد واو پاسخ مثبت ندهد مسلمان نيست .
يعني وقتي كودك و نوجوان و جوان فلسطيني و زن و مرد فلسطيني از مسلمانان جهان كمك مي طلبند بايد به هر گونه كه مي توان به آنان ياري كرد.
اين احساس مسئوليت مشترك و اهتمام به امر مسلمانان كه نتيجه عملي وحدت است بزرگترين شعار و آرمان و خط مشي و هدف امام خميني(ره) است كه در سخنان و نوشتار و پيامهاي ايشان به صورت مكرر ذكر شده است.
امام خميني به وحدت به عنوان يك اصل استراتژيك مي نگرد كه اساس دعوت اسلام است. امام مي فرمايد: اصولا دعوت به اسلام دعوت به وحدت است».
و فقط آنرا در دايره نظريه و تئوري محدود نمي كند بلكه براي اجرا و پياده كردن آن از هرگونه تلاش دريغ نمي نمايد. تذكر مي دهد كه وحدت بايد عملي باشد. امام مي فرمايد: « عملا باهم وحدت داشته باشيد. شما برادر هاي هم هستيد».
و براي ايجاد زمينه در ذهن ها و انديشه ها و الفت قلب ها در پيام ها و سخنراني هاي خويش به اين نكته بارها اشاره و تصريح مي كندورمز پيروزي و كاميابي مسلمانان رادراتحاد مي بيند :
« رمز پيروزي شما وحدت كلمه است ».
و درجاي ديگر مي گويد: « بايد ما همه اين رمز را بفهميم كه وحدت كلمه رمز پيروزي است و اين پيروزي را از دست ندهيم».
امام حفظ پيروزي رااز خود پيروزي مهم تر و با ارزش تر مي داند و بهترين راه براي حفظ پيروزي را وحدت و اتحاد معرفي مي كند و نياز امروز جوامع بشري و بويژه مسلمانان را وحدت كلمه مي داند: « شما امروز به وحدت كلمه احتياج داريد ، امروز بيشتر از ديروز احتياج داريد و فردا بيشتر از امروز».
بنـابراين دست آورد بزرگ وحـدت پيـروزي و كاميـابي در همه عرصه ها است. در مذهب، فرهنگ، سياست، اقتصاد، علم و پيشرفت هاي نو. زيرا وحدت با خود امنيت، استقلال، عزت، آزادي، سربلندي، پيشرفت و توسعه به ارمغان مي آورد.
امام مي فرمايد : « ما در سايه آرامش و وحدت مي توانيم به مقاصد عاليه اسلامي برسيم.»
اختلاف و تفرقه به اندازه اي زشت و زيانبار است كه امام تفرقه را از شيطان مي داند.
ايشان مي گويند: «تفرقه از شيطان است و وحدت كلمه و اتحاد از رحمان».
پس هركس براي تفرقه تلاش كند، تلاش او شيطاني است و هركس براي وحدت و اتحاد كوشش كند كوشش او رحماني است :
«اختلاف از زبان هركس باشد، از زبان هر موجودي باشد، اين زبان، زبان شيطان است».
و براي پرهيز از اختلافات نا خواسته بين شيعه و سني مي گويند: «كسي كه بين شيعه و سني اختلاف ايجاد مي كند نه شيعه است و نه سني».
و درجاي ديگر مي گويند: «در اسلام ، شيعه و سني مطرح نيست ، همه باهم برادر هستيم».
امام برتري خواهي هاي نژادي ، قومي و زباني را نيزنمي پذيردونسبت به حقوق همه احترام مي گذارد:
« تمام مسلمين- چه اهل سنت و چه شيعه – برادر و برابر و همه برخوردار از همه مزايا و حقوق اسلامي هستند».
امام به برافراشته بودن پرچم توحيد مي انديشد و ندا در مي دهد كه:
« تمام مسلمين با هم برادر و برابرند و هيچ يك از آنها از ديگري جدا نيستند و همه آنها زير پرچم اسلام و زير پرچم توحيد هستند».
بديهي است در يك نوشتار كوتاه نمي توان همه ابعاد وحدت و آثار مثبت آن و پيامدهاي منفي اختلاف و تفرقه را برشمرد. از اين رو براي نمونه به همين چند مورد بسنده مي كنيم. و از خداوند متعال مي خواهيم به همه ما توفيق عمل به قرآن و سنت و سيره پيامبر براي ايجاد و گسترش وحدت عنايت فرمايد. زيرا تنها جز با وحدت عملي مي توان از درياي پرتلاطم اختلافها به سلامت گذر كرد و به ساحل سعادت و خوشبختي دست يافت.
با اميد به همبستگي همه انسانها در اصول انساني و عقلاني با هر مكتب و انديشه و مذهب و گرايش و با آرزوي وحدت جهان اسلام.


1- حجرات 13
2- آل عمران 64
3- بينه 5
4- يونس 72
5- سوره بقره 132
6- آل عمران 67
7- انبيا 92
منابع :
1- قرآن كريم
2- كتب روايي اهل سنت و تشيع (صحاح سته و كتب أربعه)
3- صحيفه نور 4

نيايش براي مرزبانان اسلام

معرفی کتاب
نام کتاب : نيايش برای مرزبانان اسلام
(مناجات امام سجاد-ع- دعاي 27 صحيفه ي سجاديه)
تنظيم و ويرايش : سعيد معزالدين
((( سالروز آزادسازی خرمشهر گرامی باد )))

مجموعه 14 جلدي كتابهاي چشمه نور
تفسير قرآن براي نوجوانان
نگارش : سعيد معزالدين
در نمايشگاه بين المللي كتاب تهران
با تخفيف ويژه
سالن c25 غرفه 32 موسسه انتشارات فقه

هفته معلم گرامي باد

معرفي كتاب

نام كتاب : مصلح بيدار
مجموعه مصاحبه ها ، مقالات و سخنراني ها ، و..... در باره ي زندگاني و
شخصيت استاد شهيد آيت الله مرتضي مطهري
گردآوري و نگارش : محمد حسين واثقي با همكاري
سعيد معزالدين
ناشر : انتشارات صدرا
شمارگان : 5000
تاريخ چاپ : 1380